Zingeving bij mensen met (Z)EVB: welke competenties hebben zorgverleners nodig?
Student: Anna Spoelstra
Opleiding: Verplegingswetenschap, Universiteit Utrecht
Jaar: 2022
Cijfer: 7,7
Aandacht voor zingeving kan bijdragen aan de kwaliteit van leven. Dat geldt voor ons allemaal, ook voor mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking ((Z)EVB). Het lastige is dat mensen met een (Z)EVB vaak zelf niet kunnen vertellen wat ze belangrijk vinden op het gebied van zingeving. Zorgverleners hebben dan ook specifieke competenties nodig om er bij deze doelgroep aandacht aan te kunnen besteden. Maar om welke competenties gaat het precies? Anna Spoelstra, begeleider bij Alliade gehandicaptenzorg, zocht het uit.
Samenvatting
-
Wat was de aanleiding voor het onderzoek?
Betere kwaliteit van leven door zingeving
Mensen met een (Z)EVB hebben te maken met verschillende gezondheidsrisico’s. Dit kan een negatieve invloed hebben op hun kwaliteit van leven. Uit andere zorgdomeinen is bekend dat aandacht voor zingeving de kwaliteit van leven kan verbeteren. Het is aannemelijk dat dit bij mensen met een (Z)EVB ook zo is.Specifieke competenties nodig
Zorgverleners die met deze doelgroep werken, komen echter specifieke moeilijkheden tegen. Mensen met een (Z)EVB kunnen vaak niet of nauwelijks praten en dus ook niet vertellen wat hun leven zin geeft. Daarom kunnen al bekende competenties die zorgverleners nodig hebben om aandacht te kunnen besteden aan zingeving waarschijnlijk niet 1 op 1 worden vertaald naar mensen met een (Z)EVB. -
Wat was de onderzoeksvraag?
Welke competenties zeggen zorgverleners in de gehandicaptenzorg nodig te hebben om aandacht voor zingeving te kunnen hebben bij mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking?
-
Hoe is het onderzoek uitgevoerd?
Wie voerde het onderzoek uit?
Het onderzoek werd uitgevoerd door Anna Spoelstra, begeleider bij Alliade gehandicaptenzorg en student Verplegingswetenschap aan de Universiteit Utrecht, in opdracht van het lectoraat Zorg en Zingeving van de Hogeschool Viaa. Bart Cusveller, lector van dit lectoraat, begeleidde Anna.Welke onderzoeksmethode gebruikte Anna?
Anna nam semigestructureerde individuele intervieuws af bij 12 zorgverleners die werkzaam zijn of waren op een woonlocatie voor mensen met een (Z)EVB. Ze koos de zorgveleners zo dat er voldoende variatie was in leeftijd en werkervaring. Alle geintervieuwden hadden minstens 1 jaar werkervaring met minimaal 1 persoon met een (Z)EVB. -
Wat is de eindconclusie?
Anna vond 4 competenties die zorgverleners nodig hebben om aandacht te kunnen besteden aan zingeving bij mensen met een (Z)EVB:
- Bewust zijn van het belang van aandacht voor zingeving bij mensen met (Z)EVB.
- Oprechte aandacht geven.
- Signaleren van behoeften op het gebied van zingeving door zien, horen en bespreken.
- Signalen omzetten in acties die zijn afgestemd op mensen met (Z)EVB.
Voor deze competenties zijn specifieke kennis, vaardigheden en een houding nodig die nog niet allemaal zijn beschreven in de huidige literatuur.
-
Wat is de meerwaarde van dit onderzoek voor de cliënt, verwant en zorgmedewerker?
De bevindingen uit dit onderzoek kunnen worden gebruikt als:
- Bewustwording van het belang van aandacht voor zingeving, zeker ook bij mensen met een (Z)EVB.
- Aanvulling op de cursusinhoud in de opleiding van toekomstige zorgverleners.
- Input voor trainingen voor zorgveleners die met mensen met een (Z)EVB werken.
-
Welke aanbevelingen zijn er voor de praktijk?
Er is meer onderzoek nodig naar zingeving bij mensen met een (Z)EVB. Welke specifieke zingevingsvragen zijn voor hen belangrijk? Op welke verschillende manieren uiten zij hun vragen?
-
Waar kan ik meer te weten komen?
Ben je geïnteresseerd in zingeving in de zorg? Op de website van het lectoraat Zorg en Zingeving lees je er meer over.