Interview

Keuzehulp bij methodieken

Irene IJpma is senior onderzoeker bij de afdeling PWO van Alliade en kartrekker van het onderzoek naar begeleidingsmethodieken voor mensen met een verstandelijke beperking. De meeste onderzoeken eindigen met een artikel voor een vakblad, over dit onderzoek verscheen een boek. Een mooie gelegenheid om Irene wat vragen te stellen.

Irene IJpma is senior onderzoeker bij de afdeling PWO van Alliade en kartrekker van het onderzoek naar begeleidingsmethodieken voor mensen met een verstandelijke beperking. De meeste onderzoeken eindigen met een artikel voor een vakblad, over dit onderzoek verscheen een boek. Een mooie gelegenheid om Irene wat vragen te stellen.

Altijd al de ambitie gehad om een boek te schrijven?

‘Haha, aan het begin van het onderzoek hadden we natuurlijk nooit verwacht dat er een boek uit zou rollen! Maar gaandeweg verzamelden we zo veel informatie dat het nooit zou passen in een artikel. En nu ben ik wel heel trots op het resultaat. Vooral als je kijkt waar we begonnen zijn: er was geen overzicht van begeleidingsmethodieken in de gehandicaptenzorg, het was zelfs onduidelijk wat een begeleidingsmethodiek eigenlijk is. Door dit boek is daar nu wél duidelijkheid over, en is er een mooi overzicht van methodieken waar je uit kunt kiezen als je iets zoekt voor een bepaalde doelgroep.’

Was er nog geen overzicht van begeleidingsmethodieken?

‘Er is wel een boek en er zijn ook wel databases, maar daarin staan bijvoorbeeld ook kortdurende interventies en therapieën. Wij wilden ons echt richten op methodieken die langdurig worden ingezet door begeleiders op woon- of dagbestedingslocaties. Bovendien is veel van de beschikbare informatie tot nu toe geschreven door de ontwikkelaars van de methodiek zelf. Wij wilden objectief zijn. Als een van onze onderzoekers ervaring had met een bepaalde methodiek, was zij niet bij het onderzoek naar deze methodiek betrokken. Ook bleek vaak dat er voor uitspraken over effectiviteit geen bewijs te vinden was. Met dit boek kan iedereen een goedgeïnformeerde keuze maken.’

'Is iets geen methodiek, dan is het daarmee niet minder waardevol. Het is alleen geen methodiek.' 

Wat kun je precies met dit boek?

‘Zorgorganisaties kunnen per doelgroep een keus maken uit de 28 begeleidingsmethodieken die in het boek staan. Bijvoorbeeld op basis van wetenschappelijke onderbouwing. Aan het eind van ieder hoofdstuk staat een vergelijkingstabel waarin alle gegevens overzichtelijk gepresenteerd worden. Maar uiteindelijk speelt de praktische toepasbaarheid natuurlijk ook een grote rol, denk bijvoorbeeld aan de kosten van scholing en implementatie. Zorgorganisaties kunnen zelf bepalen wat voor hen van doorslaggevend belang is.’

Al bezig met het volgende boek?

‘We zijn na de gehandicaptenzorg nu ook begonnen aan een vergelijkbaar onderzoek voor de ouderenzorg. Het plan is om ook hierover een boek samen te stellen. Mijn verwachting is dat dit boek wel minder dik zal worden. Sommige begeleidingsmethodieken uit de gehandicaptenzorg zullen we ook weer tegenkomen in de ouderenzorg. Ik ben erg benieuwd hoe de wetenschappelijke onderbouwing er dan uitziet.’

Oproep aan ontwikkelaars
Niet van iedere methodiek is een openbare wetenschappelijke onderbouwing te vinden, terwijl die onderbouwing er misschien wel is. Graag willen we ontwikkelaars oproepen om deze informatie openbaar beschikbaar te maken, bijvoorbeeld via hun website of het Kennisplein Gehandicaptensector. Of om de samenwerking op te zoeken met zorginstellingen, hogescholen of universiteiten om (onafhankelijk) onderzoek te gaan doen.