Bewegen de liedjes: reguleren De Beweegliedjes je alertheid?

Student:             Jitske Draijer
Opleiding:          Creatieve therapie - muziek, NHL Stenden Hogeschool 
Jaar:                    2018
Cijfer:                  7,5

Rekening houden met prikkelverwerking en alertheid
Er zijn niet veel muziekinterventies waarbij genoeg rekening wordt gehouden met de prikkelverwerking en alertheid van mensen met een verstandelijke beperking. Daarom ontwikkelde Jitske Draijer er zelf één: De Beweegliedjes. Jitske onderzocht welk effect De Beweegliedjes hebben op de alertheid van een 7-jarige jongen met een ernstige meervoudige beperking (EMB) en zintuiglijke problemen.

Gebruik van de zintuigen
Als een van de weinige Nederlandse muziektherapeuten is Jitske gespecialiseerd in prikkelverwerking. De Beweegliedjes die ze ontwikkelde zijn korte, eenvoudige liedjes met Nederlandse teksten. Ze bestaan uit een combinatie van muziek, zang, beweging en het gebruik van de zintuigen. De liedjes hebben verschillende thema’s (de vier seizoenen, lichaamsbeleving en feest) en zijn bedoeld voor cliënten met een ontwikkelingsleeftijd lager dan 24 maanden.


Samenvatting

  • Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

    Muziektherapeutische interventie
    Jitske ontwikkelde de muziektherapeutische interventie De Beweegliedjes voor cliënten met een (Z)EVMB met een ontwikkelingsleeftijd onder 24 maanden. Deze interventie werd bij kinderdagcentrum It Kampke ingezet bij cliënt J.

    Welk effect hebben de Beweegliedjes?
    De gedragskundige en muziektherapeut hadden onvoldoende inzicht in het effect dat de interventie op J. had. Wanneer zij meer inzicht in de sensorische informatieverwerking en de alertheid van J. zouden hebben, zouden ze hem naar verwachting beter kunnen ondersteunen in zijn ontwikkeling. Daarom onderzocht Jitske welke uitwerking De Beweegliedjes op J. hadden.

  • Wat was de onderzoeksvraag?

    Zetten De Beweegliedjes cliënt J. van KDC It Kampke in beweging? Prikkelen de liedjes zijn zintuigen en wordt hij hierdoor alerter?

  • Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

    Systemisch N=1-onderzoek
    Jitske deed systemisch N=1-onderzoek. Dit betekent dat ze de toestand van de cliënt op verschillende momenten mat en beschreef door verschillende mensen uit het netwerk van de cliënt te bevragen aan de hand van de ‘Lijst alertheid’ (Vlaskamp, Fonteine, Tadema & Munde, 2010). Ze deed dit voor, tijdens en na de interventie.

    De cliënt
    De cliënt die in het onderzoek centraal stond, was J., een 7-jarige jongen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking, zintuiglijke problemen en schizencefalie, een aangeboren hersenafwijking die gepaard gaat met een ontwikkelingsachterstand, spasticiteit en epilepsie.

    Het netwerk
    De respondenten uit J’s netwerk waren:

    • gedragskundige J.H. van KDC It Kampke, hoofdbehandelaar van J.
    • fysiotherapeut R.H. van KDC It Kampke
    • groepsleider L.V. van KDC It Kampke, persoonlijk begeleider van J.

    Ze werkten tijdens het onderzoek alle drie langer dan 5 jaar met J.

  • Wat zijn de belangrijkste aanbevelingen voor de praktijk?
    • De cliënt is alert tijdens De Beweegliedjes.
    • De liedjes zijn te gebruiken door therapeuten en begeleiders die met (Z)EVMB-cliënten werken. Wel is het belangrijk dat ze instructie krijgen voordat ze met de liedjes aan de slag gaan.
    • Bij het inzetten van De Beweegliedjes moet je goed kijken naar de prikkelverwerking van de cliënt. Is hij bijvoorbeeld overgevoelig voor aanrakingen? Zoek dan een andere zintuiglijke prikkel die hij wel fijn vindt.
    • Het is belangrijk om meer aandacht te besteden aan de mate van alertheid van cliënten. Alertheid is een voorwaarde voor hun ontwikkeling. Wie alert is, staat open voor zijn omgeving en kan er daardoor van leren.
  • Wat was het vervolg?

    Jitske heeft alle Beweegliedjes opgenomen en een website laten maken waarop mensen de liedjes kunnen beluisteren en zich erop kunnen abonneren. Ook geeft Jitske hier uitleg over het gebruik van De Beweegliedjes.

  • Waar kan ik meer te weten komen over dit onderzoek?

    Jitskes onderzoek is ook te vinden op de HBO Kennisbank. Uitleg over De Beweegliedjes vind je op debeweegliedjes.nl. Hier kun je de liedjes ook beluisteren en je erop abonneren.


Documenten

Hoofdgebied
Gehandicaptenzorg
Onderzoekslijn(en)
Evidence based screening, diagnostiek en behandeling

Ook interessant:
  • Delen